Werk je in het IT-domein van markt en overheid, dan hoor je in 2022 overal het magische woord HaalCentraal. Maar; Wat is HaalCentraal nou? Waar staat HaalCentraal voor? Is het de nieuwe heilige graal? Hoe kijken wij eigenlijk naar HaalCentraal? En waar staan wij nu met HaalCentraal? Met dit artikel proberen wij deze vragen te beantwoorden.
HaalCentraal in het kort
Mocht je HaalCentraal nog een buzzwoord vinden of heb je eigenlijk er nog niet gehoord van HaalCentraal API’s? Dan eerst even kort over HaalCentraal; Voor de uitvoering van publieke taken maken overheden gebruik van basisgegevens vanuit de verschillende basisregistraties. Vanuit verschillende rollen zoals bronhouder, toezichthouder, verstrekker of afnemers zorgen zij voor een werkend stelsel van basisregistraties. Dit stelsel is een keten van integraties die op dit moment een vrij complex ecosysteem creëert. Om het gebruik van de basisgegevens vanuit de verschillende basisregistraties te vereenvoudigen is het project HaalCentraal opgestart onder regie van de VNG. (https://vng.nl/projecten/haal-centraal)
Haal Centraal moet ervoor zorgen dat gegevens vanuit o.a. de BRP, de BRK, het HR en de BAG op basis van slimme API’s, zonder ingewikkelde bewerkingen en interpretaties, gemakkelijk bruikbaar zijn voor ontwikkelaars voor het toepassen in hun oplossingen voor overheden. Dit geeft veel meer en/of betere toepassingsmogelijkheden dan het huidige Standaard Uitwisselingsformaat (StUF).
Doel HaalCentraal API’s - Haal Centraal zorgt ervoor dat basisgegevens, via landelijke registraties, eenvoudig door gemeenten kunnen worden gebruikt. Zonder ingewikkelde bewerkingen door gemeentelijke afnemers, en gemakkelijk bruikbaar voor een ontwikkelaar. Dat houdt de kosten voor gemeenten laag. (https://vng.nl/projecten/haal-centraal)
Daarnaast is HaalCentraal een belangrijke baken naar een modern IT-landschap die markt en overheid nastreven met het common ground architectuurprincipe.
Waar staan we als markt en overheid?
Bovenstaande klinkt goed, logisch en past bij deze tijdsgeest. Maar waar staan we dan nu (december 2022)?
Nu wordt veelal gebruik gemaakt van complexe distributiesystemen om de basisgegevens intern te synchroniseren in plaats van deze direct te betrekken vanuit de bron. Deze uitwisseling is nu vastgelegd in een Standaard UitwisselingsFormaat (StUF). Inmiddels een meer en meer verouderde technologie en bovenal volledig Nederlands opgezet qua governance. Ondanks dat functioneel de koppeling nu redelijk werken, zijn er voor de toekomst veel beperkingen. Zo is IT niet alleen van Nederland, spreken we van Europese wetgeving en werkt de markt vaak ook met internationale techneuten.
API’s zijn gebaseerd om internationale standaarden en flexibeler te gebruiken, erg belangrijk dus van de modernisering van de Nederlandse overheid.
De huidige situatie binnen uw gemeente
De huidige situatie in het landschap van gemeenten heeft een hoge mate van complexiteit. Deze opzet vraagt op veel kennis van de gemeentelijke organisatie. Kennis die hoge en kostbare beheerlast vragen van een gemeente. Het gevolg van deze complexiteit is dat veel gemeenten risico’s op fouten willen uitsluiten en daardoor afhankelijk zijn en blijven van leveranciers die dergelijke distributiesystemen inzetten om binnen hun complete applicatiesuite de integratie problematiek te minimaliseren. Dit maakt mede dat gemeenten besluiten om systemen (o.a. hun burgerzakesysteem) na afloop van het contract niet aan te besteden, maar te verlengen met hun huidige leverancier. Dit remt de innovatie in dienstverlening aan inwoners en ondernemers of maakt innovaties onnodig complex en dus duur.
Is het logisch dat de complexiteit en risico’s van IT integraties met de overheid niet overzien kunnen worden?
Nee, dat is juist heel onlogisch! En met HaalCentraal zetten we dus nu als Nederland B.V. een mooie stap richting het ontvlechten, open maken en het minder complex maken van het huidige IT landschap van de Nederlandse overheid. Ook komen doelen als Nederland als moderne overheid, lagere kosten, open tenzij, samen organiseren, regie bij de overheid weer een heel stuk dichterbij.
Zo kunnen we dus gaan toewerken naar de open markt met echte keuzevrijheid voor de overheid.
Een mooie eerste stap
De eerste versies van HaalCentraal API’s zijn inmiddels gepubliceerd en voor gemeenten geldt dat we nu al een mooie eerste stap kunnen zetten in de richting van het opnieuw inrichten van hun informatie- en applicatielandschap. Dat is wel een ingrijpende transitie, aangezien het huidige applicatielandschap hierop niet op voorbereid is.
Rome is ook niet in één dag gebouwd, toch?
Uiteraard zijn wij als markt en overheid in technische en functionele zin niet gelijk op het gewenste niveau van de nieuwe architectuur, Rome is immers ook niet in één dag gebouwd. Dat betekent dat de functionele toepasbaarheid in de huidige processen goed geanalyseerd en geïmplementeerd moeten worden en wij verwachten in 2023 pas de eerste echte relevante toepassing van deze nieuwe technische implementaties.
De komende jaren gaan we als Markt en overheid dus pas echt stappen zetten. Het doorontwikkelen van de standaard API’s voor het gebruik van basisgegevens is hiervoor een fundamentele stap.
Wat doe je nu al gemeente? Wachten of nu al de vruchten plukken?
Op korte termijn kunnen we al de vruchten plukken van HaalCentraal in het verbeteren van de digitale dienstverlening. Door de vereenvoudigde gegevensuitwisseling kunnen we, naast pre-fillen van persoonsgegevens van de aanvrager, nu ook directe antwoorden krijgen op vragen die van belang zijn voor een slimme intake van digitale product- en dienstaanvragen vanuit burgers en ondernemers.
Denk aan HaalCentraal en BRP toepassingen bijvoorbeeld aan:
- Het bevragen of een kind is geboren binnen een huwelijk of partnerschap?
- Heeft er al erkenning van het kind plaats gevonden?
- Zijn er al eerder samen kinderen verkregen?
- Mag een verhuizing worden doorgegeven door de aanvrager?
- Wie is de actuele partner?
- Welk adres had de aanvrager op datum x?
- Is deze persoon kiesgerechtigd voor deze verkiezing?
- Wat zijn bij een lopende verhuisaanvraag de gerelateerden die wel/niet mogen meeverhuizen? En waarom wel/niet?
Kortom in de transitie naar een open en minder complex applicatielandschap kunnen we samen al mooie stappen zetten en ervaring op doen aan de voorkant van de gemeentelijke dienstverlening.
Waar staan wij?
Samen met onze klanten zetten wij nu al concrete stappen als het gaat om slimmere digitale dienstverlening vanuit vrijBRP voor burgers en ondernemers.
Wij ondersteunen als Procura en SIM de moderniseringsprincipes van Common Ground en wij zien HaalCentraal als een belangrijke stap naar deze modernisering. Hier hebben wij al in geïnvesteerd en zijn wij klaar voor binnengemeentelijke aansluiting op de HaalCentraal API’s. Bovenstaande toepassingen zijn met onze oplossingen dus reeds te realiseren.
Hoe doen wij dat? Is dat ook iets voor mijn gemeenten?
Dit bespreken wij graag met je tijdens een (virtuele) kop koffie. Dan laten wij graag ook gelijk zien waar we staan.
Deze bijdrage is van Jeroen Brakel - business development manager bij Procura en SIM - De initiatiefnemers van vrijBRP